خوش خلقی

معجزه‌ی گشاده رویی و حسن خلق

یکی از نیازهای اصلی هر فرد در خانواده و محل زندگی دست یابی به آرامش، و سعادت و شادکامی است. نیاز معنوی بسیار مهمی که اگر مورد بی‌مهری و کم توجهی قرار گیرد کسلات، سایه‌ خمودگی و افسردگی را بر زندگی افراد خواهد گستراند. در این بین منابع غنی و ارزشمند اسلامی با بهره‌مندی از آیات کلام الله مجید و روایات ارزشمند حضرات معصومین (علیهم السلام) بهترین راهکارها و مولفه‌های دست یابی به این مهم را مشخص کرده است. هرچند مولفه‌های و شاخصه‌های دست یابی به زندگی زیبا، ارزشی توأم با آرامش و رضایت‌مندی بسیارند ولی از کارآمدترین عناصر تأثیرگذار در سعادت خانواده چیزی به نام خوشرویی است. 

عنصری به نام خوش رویی و حسن خلق
از جمله زیباترین فضایل اخلاقی که در فرهنگ قرآن به آن توجه خاص شده است فضیلت اخلاقی حسن خلق در زندگی و تعامل با دیگران است. در اهمیت این شاخص ارزشمند اخلاقی همین بس که خداوند متعال در خصوص عامل موفقیت رسول خود در امر تبلیغ رسالت می فرماید:« فَبِمَا رَحْمَةٍ مِّنَ اللّهِ لِنتَ لَهُمْ وَلَوْ کُنتَ فَظًّا غَلِیظَ الْقَلْبِ لاَنفَضُّواْ مِنْ حَوْلِکَ؛ [آل‌عمران/159]به سبب رحمت خداست که تو با آنها اینچنین خوشخوی و مهربان هستی اگرتند خو و سخت دل می بودی از گرد تو پراکنده می شدند»

خداوند متعال در این آیه شریف به این مطلب رهنمود می‌فرماید که نه تنها رسول اکرم (صلی الله علیه واله و سلم) بلکه هر شخص دیگر نیز اگر در زندگی از اهرم ارزشمند خوشرویی و نرم خویی بهره‌مند نباشد هیچگاه نمی‌توانند علاقه و رغبت دیگران را به خود جلب نماید. ودیگران تمایلی برای ارتباط و نزدیکی با او نخواهند داشت در عرصه تعاملات اجتماعی و زندگی مشترک با اعضایی خانواده نیز به همین منوال است خانواده که نتوانسته باشد این عنصر ارزشمند را در زندگی بین اعضای خود نهادیه و بارور سازد روی زیبایی و آرامش را به خود نخواهند دید.

فوائد و ثمرات ارزشمند حسن خلق در زندگی

مکمل ایمان و تقویت کننده روح مؤمن
در روایتی ازامام باقرعلیه السلام نقل شده است: «إنَّ أکمَلَ المُؤمنینَ إیماناً أحْسَنَهُم خُلْقاً؛ [1] کامل ترین مؤمنین از جهت ایمان نیکوترین آنان از نظر اخلاق است».

آثار دنیایی حسن خلق
1.پیوندهای دوستی را محکم و پایدار می کند.

نوعاً کسانی که در زندگی افرادی خوش رو و خوش اخلاق هستند مورد استقبال و پذیرش دیگران قرار میگرند چرا که مردم از همنشینی و همراهی با این دسته از افراد احساس آرامش و لذت به آنها دست می دهد و از این ارتباط ابراز رضایت وخشنودی می‌کنند. در روایتی از پیامبرگرامی اسلام (صلی الله علیه و آله) نقل شده است که می‌فرمایند: «حُسْنُ الْخُلْقِ یُثَبِّتُ الْمَوَدَّة؛ [2] خوشرویی دوستی را پایدار می کند».

2. موجب آبادی سرزمین ها و طول عمر می گردد.

امام صادق علیه السلام در این باره می‌فرماید: «اِنَّ الْبِرَّ وَ حُسْنَ الْخُلْقِ یَعْمُرانِ الدَّیارَ وَ یَزیدانِ فِی الْاَعْمار؛ [3] به درستی که نیکوکاری و خوش خلقی، سرزمین ها را آباد می کند و بر عمرها می افزاید».

3. روزی را زیاد می کند.
امام علی علیه السلام می فرماید:«فی سِعَةِ الْاَخلاقِ کُنُوزُ الْاَرزاقِ؛ [4] گنجینه های روزی در نرمخویی و گشاده رویی است».

4. موقعیت اجتماعی انسان را بهبود می بخشد.
در روایتی دیگر از امام علی (علیه السلام) نقل شده است: «کَمْ مِنْ وَضیعٍ رَفَعَهُ حُسْنُ خُلْقِهِ؛ [5] چه بسیار فرد بی مقداری که خوشرویی اش او را برتری بخشیده است».

5. مشکلات و ناهمواری های زندگی را هموار می سازد.
 همان امام فرمود: «مَنْ حَسُنَ خُلْقُهُ سَهُلَتْ لَهُ طُرُقُهُ؛ [6] هرکس خلقش نیکو شد، راه های زندگی برایش هموار می گردد».

آثار اخروی حسن خلق
1.حساب را آسان می کند.
 امام علی علیه السلام می فرماید: «حَسَّنْ خُلْقَکَ یُخَفِّفِ اللهُ حِسابَکَ؛ [7]اخلاقت را نیکو کن تا خداوند حسابت را آسان کند».
2. آمرزش گناهان.
امام صادق علیه السلام فرمود: «اِنَّ الْخُلْقَ الْحَسَنَ یُمیثُ الْخَطیئَةَ کَما تُمیثُ الشَّمْسُ الْجَلیدَ؛ [8]به درستی که اخلاق نیکو لغزش ها را ذوب می کند همان گونه که آفتاب یخ را».
3. مجوز ورود در بهشت.
رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: «اَکْثَرُ ما تَلْجُ بِهِ اُمَّتیَ الْجَنَّةَ تُقْوی اللهِ وَ حُسْنُ الْخُلْقِ؛ [9]بیشترین امتیازی که امت من به سبب داشتن آن به بهشت می رود، تقوای الهی و خوش خلقی است».

______________________________________

منابع :
[1]. کلینی،‌الکافى:ج2 ص99ح 1.
[2]. تحف العقول ؛ النص ؛ ص45.
[3]. بحار الأنوار (ط - بیروت) ؛ ج‏68 ؛ ص395.
[4]. الکافی (ط - الإسلامیة)، ج‏8، ص 23.
[5]. تصنیف غرر الحکم و درر الکلم ؛ ص255ح538.
[6]. همان،ص255،‌ ح5389.
[7]. الأمالی( للصدوق)، النص، ص، 210ح9.
[8].الکافی (ط - الإسلامیة) ؛ ج‏2 ؛ ص100،ح7
[9]. همان،‌ح6.

**